Na naszym portalu HR-a od dawna najpopularniejszym miejscem odwiedzin jest galeria, w której zamieszczamy nowo zdobyte lub odkryte harcerskie odznaki, pocztówki, sztandary, kroniki czy legitymacje harcerskie. Nie brakuje też pamiątkowych plakietek harcerskich, jak choćby słynna plakietka - naszywka ze Zlotu w Spale.
Nieocenionym źródłem poszukiwań od lat są antykwariaty, choć czasy, gdy można było w nich mieć własną półeczkę, na którą antykwariusz odkładał "pozycje harcerskie" bezpowrotnie minęły. Zbyt wiele osób poszukuje, zaś sprzedawanych książek jest jak na lekarstwo. Jednak jesienią moją uwagę w zaprzyjaźnionym antykwariacie zwrócił przepięknie oprawiony zbiór książek Ernesta Thompsona Setona w języku angielskim. To, prócz oryginalnych wydań BiPi, niezwykle cenne w świecie skautowym książki. Wszak to twórca Puszczaństwa, drugi obok BiPi inspirator skautingu! Większość tomów dublowała te, które już posiadałem, ale jeden tom - "Lives of the Hunted" ("Życie tych, na które się poluje") dosłownie zwalił mnie z nóg!
Oto na stronie przedtytułowej zobaczyłem dedykację Setona, datowaną indiańskim sposobem i podpisaną, prócz autografu, Jego słynną łapą Czarnego Wilka. Zrobiło mi się gorąco, czym prędzej zapłaciłem jakąś śmieszną kwotę i pobiegłem do domu, w irracjonalnym strachu, że antykwariusz się rozmyśli i dogoni mnie na ulicy! Cóż, cuda się zdarzają, a Kraków to najmagiczniejsze z miast!
Warto zaglądać na Allegro, tam w dziale harcerskim pojawiają się nierzadko ciekawe pamiątki. Ostatnio udało mi się kupić po cenie wywoławczej piękny proporzec 39 KDH "Wawelskie Smoki" z przełomu lat 50-tych i 60-tych. Drugim takim miejscem w necie jest E-Bay, gdzie też trafiają się "harcerskie polonica". Na koniec prezentuję parę ciekawych odznak harcerskich, które oczekują głębszego rozpracowania historycznego.
1. Krzyż harcerski z lat 20-stych ub.w. prawdopodobnie bity dla Warszawskiej Chorągwi Harcerek. "Żeńskie" mocowanie na koluszka. W opracowaniu T. Sikorskiego poz. 19. Jak dotąd nie udało się ustalić wykonawcy tych Krzyży. Stopień występowania: bardzo rzadki. Krzyż bity w mosiądzu, częściowo ręcznie wycinany. Charakterystyczny błąd w postaci dwóch dębowych wieńców. Reprodukowany egzemplarz posiada nietypowe związanie lilijki, jakby z małym prostokątem w środku.
2. Krzyż harcerski o nieustalonym pochodzeniu. W opracowaniu T. Sikorskiego poz. 53a. Charakterystyczna "rozłożysta" lilijka bez gwiazdek.
Biały metal lub srebrzony mosiądz, prawdopodobnie okres przedwojenny.


3. Niezwykle rzadka Odznaka Lwowskiej Czwórki, lilijka, wieniec, emalia, data w związaniu lilijki P.P.(22?) V. 1911.





4. Bardzo ciekawa Odznaka Zlotu Drużyn. Chorągiew "Bałtyk" w Niemczech (obozy pojenieckie) Wildflecken27 ? 1946 r. Zatarty miesiąc zlotu.







5. Odznaka 15-lecia 37 WDH. Wykonawca nieznany.








6. Metalowe wieczko kasetki (?) z nalutowanym znaczkiem Agricola - "a" na liściu dębu. Agricola to Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agrikola"; szkoła podchorążych założona w październiku 1941 przez Kedyw Komendy Głównej AK, której instruktorem harcerskim (dla Szarych Szeregów) był por. Eugeniusz Stasiecki (ps. "Piotr Pomian"). W marcu 1943 nadano jej kryptonim "Agrikola", wtedy też komendantem szkoły został Eugeniusz Konopacki (ps. "Trzaska", który był także komendantem Centrum Wyszkolenia Wojskowego Szarych Szeregów). Zajęcia odbywały się w Szkole Ogrodniczej, dawnym budynku prywatnego gimnazjum Władysława Giżyckiego na Wierzbnie, nieopodal Królikarni, wśród ogrodów na Skarpie Mokotowskiej, niemal jak na wsi. Stąd nazwa "Agrikola" (Wikipedia). Znaczki Agricoli są ogromną rzadkością. Nawet powojenne repliki.

Źródła:
Zdjęcia autora, wyk. Panda, oraz z Allegro.
Tomasz Sikorski "Krzyż harcerski", Harcerska Oficyna Wydawnicza, Kraków 1991. Wyd. I

A w następnym numerze kolejne ciekawostki!