Narzędzia pomocne przy rozwoju duchowym w drużynie wędrowniczej

Wstęp: Istotne w wychowaniu w zgodzie z metodą harcerską jest dobrowolne zaangażowanie podopiecznego. Atrakcyjność wartości obiektywnych wychowawca harcerski z łatwością może wyeksponować, gdy na łonie natury jego harcerska jednostka odkryje prawa porządku dla niej właściwe (że kiedy pracuję wytrwale, osiągam cel; że kiedy postępuję z taktem, jestem szanowany; że kiedy jestem karny, przełożony mnie ceni – to są proste zależności przyczynowo-skutkowe w życiu moralnym). W drużynie wędrowniczej członkowie drużyny są już zazwyczaj na takim poziomie, że zaczynają sami stanowić o własnych moralnych decyzjach. Co prawda mają autorytety (tylko te wypróbowane), jednak ich świadomość już samodzielnie tworzy te normy, według których postępują. Zadaniem wychowawcy harcerskiego, który z nimi pracuje, jest udostępnienie im wartościowych źródeł, opartych na prawdzie, które będą mogły stanowić mocny fundament przyszłego światopoglądu wędrowników. Należy również z uwagą wysłuchać ich pomysłów z dziedziny moralności, które są owocem ich drogi życia. Pamiętać musimy o tym, że wszyscy jesteśmy na drodze do prawdy i dobrze jest wspierać każdy wysiłek wędrowników zmierzający ku niej. Pamiętać należy również, że głównym motywem pracy w obszarze moralnym w drużynie wędrowniczej musi być dobro młodzieży. Niezbędna jest zatem braterska miłość do młodzieży, czyli wsłuchanie w problemy i potrzeby młodych.

Narzędzie indywidualne: sprawność CHWAT

Cnota: Można zaproponować pracę w trzech głównych obszarach:

 Cnoty moralne:

-męstwo (łagodność, wytrwałość, cierpliwość, odwaga)

-umiarkowanie (czystość, wstrzemięźliwość)

-roztropność (inteligencja, bystrość, przezorność, ostrożność)

-sprawiedliwość (karność, prawość)

 Cnoty intelektualne:

-mądrość (pokora, przenikliwość umysłu)

-wiedza (rzetelność, systematyczność)

-znajomość rzeczy pierwszych (badanie przyczyn, dociekliwość)

*cenne uwagi na temat cnót moralnych i intelektualnych można odnaleźć w „Etyce nikomachejskiej” Arystotelesa, Księga Druga

Cnoty chrześcijańskie:

-wiara, nadzieja i miłość (jako cnoty wlane są łaską od Stwórcy)

* por.1 Kor 13, 1-13

Hart: Charakter wędrownika przy zadaniach w tym obszarze winien zmierzać do prawości, siły i wyrazistości.

Wola: Dobrze by było gdyby zadanie z tego obszaru wymagało zarówno systematyczności i dynamizmu oraz było stosunkowo trudne do wykonania.

Altruizm: Zadanie może zawierać oprócz dobrych uczynków autorefleksję nad zasadą: „Co chcecie aby inni wam czynili i wy im czyńcie”.

Tężyzna: Tu zadanie musi zawierać maksimum wyzwania, po pokonaniu którego wędrownik uzyska głęboką satysfakcję. Perfekcyjnie dobrane zadanie to takie, które zaangażuje i ciało, i ducha we właściwych proporcjach.

Narzędzie zespołowe: Znak Służby Kulturze

Poniżej znajduje się propozycja sięgająca do korzeni kultury europejskiej umożliwiająca integralną pracę w tej dziedzinie!

1)Patriotyzm.

Zadanie z tego zakresu powinno ukazywać opartą na faktach historycznych chwałę naszej Ojczyzny. Można nawiązać do: Bitwy pod Grunwaldem, Odsieczy Wiedeńskiej, Powstania Styczniowego, Legionów Piłsudskiego, Bitwy pod Monte Cassino, Żołnierzy Wyklętych lub do mniej znanych, ale podnoszących na duchu zdarzeń i grup, gdyż celem jest budowanie tożsamości narodowej na wartościach pozytywnych. Można urządzić quiz historyczny o tej tematyce lub wyprawę do któregoś z chwalebnych miejsc dla polskiego narodu (Jasna Góra, Grunwald, Monte Cassino).

2)Filary Kultury Europejskiej.

a) Chrześcijaństwo - przy współpracy z Kościołem można zorganizować: maraton biblijny, pielgrzymkę harcerską, czuwanie nad treściami Ewangelii lub zbadanie hagiografii i żywotów świętych i błogosławionych.

b) Filozofia Grecka - w oparciu o teksty źródłowe można zorganizować sąd nad problemem filozoficznym widzianym z perspektyw różnych filozofów greckich lub cykliczne koło dyskusyjne nad wybraną problematyką filozoficzną np.: istnienie Boga, nieśmiertelność duszy, pochodzenie wszechświata, rola cnót w życiu osobistym, ustroje polityczne. źródło polecane: „Historia Filozofii Starożytnej” t.1-5 Giovani Reale

c) Prawo Rzymskie – w oparciu o teksty źródłowe można zbadać wspólnie dzieje rozwoju prawa stanowionego oraz jego stosunek do prawa naturalnego, można ułożyć gawędę lub kilka gawęd na ten temat; można zastanowić się nad wpływem prawa na porządek społeczny w odniesieniu do źródeł starożytnego Rzymu i nakręcić filmik na temat roli prawa w życiu społecznym. Źródło polecane: „O prawach” Cyceron

3) Malarstwo i rzeźba.Można zaprosić artystę lub absolwenta ASP i urządzić warsztaty artystyczne w zakresie malarstwa i rzeźby; otwarta forma warsztatów.

4)Poezja.Można urządzić wieczorek poetycki z udziałem znanego poety; może to być wieczór poświęcony twórczości konkretnego autora lub nurtu poetyckiego albo konkretnej wybranej tematyki, polecana poezja śpiewana.

5)Muzyka klasyczna.Można wybrać się razem do opery lub na koncert muzyki klasycznej.

6)Kinematografia.Można urządzić otwarty maraton filmowy.

7)Teatr.Można dla młodszych dzieci urządzić teatr w formie cieni, pacynek lub lalek albo teatrzyk w klasycznej formie.

8)Obrona Życia. Propagując kulturę życia i miłości można zorganizować wystawę pro-life lub konferencję w obronie życia poczętego albo też pogadankę z zaproszonym ekspertem wśród różnych środowisk harcerskich.

Punkty 1) i 2) są obowiązkowe,

Spośród punktów 3)-7) należy wybrać co najmniej jeden,

Natomiast punkt 8) jest wskazany, ale nie obowiązkowy.

Dawid Godz

Nr HR-a:  II/2015 - Duchowość w harcerstwie